دیابت بارداری

تقریباً 10 درصد بارداری ها هر ساله تحت تأثیر دیابت بارداری قرار می گیرند.

بنابراین بدانید که شما تنها نیستید و این بدان معنا نیست که شما قبل از بارداری دیابت داشته اید یا پس از زایمان دیابت خواهید داشت.

این بدان معنی است که با همکاری با دکتر خود، می توانید یک بارداری سالم و یک کودک سالم داشته باشید.

بیشتر خانم ها بعد از تولد کودک دیگر دیابت نخواهند داشت، با این حال ، برخی از زنان پس از زایمان همچنان سطح گلوکز خون بالا دارند. این بیماری زمانی تشخیص داده می شود که سطح گلوکز خون بالاتر از حد طبیعی در دوران بارداری ظاهر شود.

در دوران بارداری، برخی از خانم ها سطح قند خون بالا دارند، این بیماری به عنوان دیابت در بارداری (GDM) شناخته می شود.

دیابت در بارداری به طور معمول بین هفته های 24 و 28 بارداری ممکن است تشخیص داده شود، طبق آمار بدست آمده، تخمین زده می شود که در 2 تا 10 درصد بارداری ها دیابت در بارداری رخ می دهد.

دیابت حاملگی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در آینده افزایش می دهد، اگر مدیریت ضعیفی داشته باشید، همچنین می تواند خطر ابتلا به دیابت در کودک شما را افزایش دهد و خطر عوارض را برای شما و کودک در دوران بارداری و زایمان افزایش دهد.

علائم دیابت بارداری چیست؟

به ندرت پیش می آید که دیابت حاملگی علائم ایجاد کند. اگر علائمی را تجربه کنید، احتمالاً خفیف خواهد بود. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• تاری دید
• تشنگی بیش از حد
• نیاز بیش از حد به ادرار
• خرناس

چه عواملی باعث دیابت بارداری می شوند؟

علت دقیق دیابت در بارداری ناشناخته است، اما احتمالاً هورمون ها در این امر نقش دارند.

هورمون هایی که در دوران بارداری به مقدار زیاد تولید می شوند عبارتند از:

• لاکتوژن جفت انسانی (hPL)
• سایر هورمون هایی که مقاومت به انسولین را افزایش می دهند.

این هورمون ها با تأثیر بر جفت به حفظ بارداری کمک می کنند.

با گذشت زمان، سطح این هورمون ها در خون مادر باردار افزایش می یابد و ممکن است باعث شود بدن در برابر انسولین (هورمون تنظیم کننده قند خون) مقاوم شود.

هورمون انسولین به انتقال گلوکز از خون به داخل سلول ها و تامین انرژی کمک می کند.

در دوران بارداری، بدن به طور طبیعی کمی نسبت به انسولین مقاوم می شود به طوری که گلوکز بیشتری در جریان خون برای تحویل به جنین در دسترس است.

با این حال، اگر مقاومت به انسولین خیلی زیاد شود، سطح گلوکز خون مادر ممکن است به طور غیر طبیعی افزایش یابد که می تواند باعث دیابت بارداری شود.

چه کسانی در معرض خطر دیابت بارداری هستند؟

در صورت ابتلا به دیابت در دوران بارداری این افراد در معرض خطر بیشتری قرار دارید:

• بالای 25 سال دارند.
• فشار خون بالا دارند.
• سابقه خانوادگی دیابت دارند.
• قبل از بارداری اضافه وزن داشته اید.
• در حین بارداری بیش از حد طبیعی وزن اضافه کنید.
• در انتظار چند نوزاد هستند.
• قبلاً نوزادی با وزن بالا به دنیا آورده اند.
• در گذشته دیابت در دوران بارداری داشته اند.
• سقط جنین یا مرده زایی بدون دلیل داشته اید.
• دارای سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ، آکانتوز نیگریکانس یا سایر بیماری هایی که با مقاومت به انسولین همراه هستند.

چگونه دیابت بارداری تشخیص داده می شود؟

پزشکان زنان باردار را به طور منظم از نظر علائم دیابت تحت غربالگری قرار دهند.

اگر در ابتدای بارداری سابقه دیابت و سطح نرمال قند خون نداشته باشید، پزشک شما احتمالاً در 24 تا 28 هفتگی بارداری شما را از نظر این بیماری غربال می کند.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند ؟

زنانی که در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت در دوران بارداری هستند شامل کسانی هستند که:

• سن آن ها 40 سال یا بیشتر است
• سابقه خانوادگی دیابت نوع 2 یا یکی از اقوام درجه یک (مادر یا خواهر) که این بیماری داشته است داشته باشید.
• بیش از محدوده وزن سالم هستند.
• در گذشته سطح گلوکز خون بالا داشته است.
• در حاملگی های قبلی به این بیماری مبتلا شده اند.
• قبلاً سندرم تخمدان پلی کیستیک داشته اید.
• قبلاً یک نوزاد با وزن بیش از 4 و نیم کیلوبه دنیا آورده اید.
• در نیمه اول بارداری خیلی سریع وزن اضافه کرده اید.

ممکن است در زنانی رخ دهد که هیچ عامل خطر شناخته شده ای ندارند.

چگونه دیابت حاملگی تشخیص داده می شود؟

با استفاده از تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) تشخیص داده می شود.

این کار در یک آزمایشگاه انجام می شود، قبل از انجام این آزمایش باید از شب قبل چیزی میل نکنید.

خون برای بررسی سطح قند خون ناشتا شما گرفته می شود، بعد از این ، یک نوشیدنی شیرین به شما داده می شود و دو ساعت بعد خونتان را مجدد زمایش می کنند.

از شما خواسته می شود بین آژمایش ها بنشینید و منتظر بمانید، اگر سطح قند خون در آزمایش ناشتا و دو ساعت بعد بیش از حد طبیعی باشد، به این بیماری مبتلا هستید.

بعد از تشخیص چه باید کرد؟

برای بسیاری از زنان ، تشخیص می تواند ناراحت کننده باشد. با این حال، لازم به یادآوری است که اکثر زنان مبتلا به این بیماری، بارداری سالم ، زایمان طبیعی و کودک سالم دارند.

درمان و کنترل آن یک برنامه غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و نظارت و حفظ سطح گلوکز خون در محدوده هدف در دوران بارداری است.

پیشگیری از دیابت بارداری

اگرچه نمی توان به طور کامل از دیابت بارداری پیشگیری کرد، اما رعایت عادات غذایی سالم، فعالیت بدنی و حفظ وزن مناسب می تواند تا حدودی خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد.

با دنبال کردن مراحل ذکر شده در زیر، می توانید خطر ابتلا به این بیماری را در بارداری های بعدی یا دیابت نوع 2 در آینده کاهش دهید:

• خوردن غذاهای سالم حاوی فیبر و کم چربی و کالری.
• خوردن میوه ها، سبزیجات و غلات کامل.
• انجام فعالیت بدنی منظم قبل و در زمان بارداری.
• حفظ وزن سالم
• شروع بارداری با وزن مناسب و پیروی از توصیه های پزشک در مورد افزایش وزن مناسب در دوران بارداری.

رعایت این نکات می تواند به پیشگیری از دیابت بارداری کمک کند و به شما کمک کند بارداری سالم تری را تجربه کنید.

درمان دیابت بارداری

در بیشتر موارد، پزشک به شما توصیه می کند که قند خون خود را قبل و بعد از غذا با دستگاه تست قند آزمایش کنید و با خوردن یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و ورزش منظم، وضعیت خود را کنترل کنید.

ممکن است شامل تزریق انسولین، در صورت نیاز، تا زمان زایمان باشد.

اگر انسولین مصرف می کنید، از پزشک خود در مورد بهترین زمان تزریق آن در رابطه با وعده های غذایی و ورزش -بپرسید تا از افت قند خون جلوگیری کنید.

اگر سطح قند خون شما خیلی پایین یا به طور مداوم بالا باشد، پزشک به شما دستوراتی می دهد.

رژیم غذایی برای دیابت بارداری

بهترین روش برای کنترل دیابت بارداری داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب می باشد.

خوردن مرتب غذا (اغلب هر 2 ساعت یکبار ) می‌ تواند در مدیریت سطح قند خون تاثیر گذار باشد، به‌ویژه باید به مصرف کربوهیدرات، پروتئین و چربی توجه ویژه‌ای داشته باشید.

مصرف کربوهیدرات

داشتن زمان بندی مناسب ببین غذاهای غنی از کربوهیدرات باعث پیشگیری از افزایش قند خون می شود.

پزشک شما مقدار دقیق مصرف کربوهیدرات را در طول روز برای شما مشخص می کند.

امکان دارد برای کمک به تنظیم برنامه غذایی ویژه دیابت بارداری توصیه کند که به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.

کربوهیدرات‌های ارتقاء دهنده سلامت بیمار عبارت‌اند از:

• غلات کامل
• برنج قهوه‌ای
• میوه‌های با قند پایین
• لوبیا، نخود، عدس و سایر حبوبات
• سبزیجات نشاسته‌ای

میزان مصرف پروتئین

بانوانی که باردار هستند حداقل در طول روز باید 2 بار پروتئین مصرف کنند، منابع خوب پروتئین عبارت‌اند از:

• گوشت بدون چربی
• مرغ
• ماهی
• توفو

کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان (ACOG) انواع خاصی از ماهی‌ها را که به دلیل محتوای جیوه بالایی که دارند باید از مصرف آن‌ها خودداری کنید.

میزان مصرف چربی

چربی‌ های سالمی که باید در رژیم غذایی خود بگنجانید عبارتند از:

• آجیل بدون نمک
• دانه‌ها
• روغن زیتون
• آووکادو

ورزش و فعالیت بدنی برای دیابت بارداری

همانطور که گفته شد، ورزش ممکن است به کنترل سطح قند خون و بهبود نتایج برای مادر و کودک کمک کند.

در حین ورزش، جذب گلوکز توسط عضلات افزایش می یابد و زمانی که این اثر از بین می رود، عضلات برای مدتی به انسولین حساس می شوند و در نتیجه سطح قند خون کاهش می یابد.

برای این کار بهتر است روزانه 15 تا 30 دقیقه فعالیت سبک مانند دوچرخه سواری ثابت، یوگا و پیاده روی کوتاه انجام دهید.

داروهای کنترل دیابت بارداری

• داروهای خوراکی مثل متفورمین
• داروی تزریقی همچون انسولین

درمان دیابت بارداری در طب سنتی

هم با طب سوزنی و هم روش‌های گیاهی می توان میزان قندخون در بارداری را کنترل کنید.

طب سوزنی

به عنوان یکی از روش هایی سنتی از طب سنتی برای کاهش تشنگی، برطرف‌کردن ادرار مکرر، تنظیم قند خون و سطح انسولین و متعادل‌سازی هورمون‌ها می توان استفاده کرد.

گیاه درمانی برای کنترل قندخون بارداری

یکی از زیر مجموعه‌های طب سنتی گیاه درمانی است و می‌ توان از فرمول‌های گیاهی مانند Zuo gui wan و Orthosiphon aristatus (ارتسیفن اریستاتوس) که نام یک‌گونه از تیره نعناعیان است و همچنین تمشک قرمز برای کنترل دیابت بارداری مورد استفاده قرار دهید.

روغن نارگیل

برای مصرف خوراکی حداکثر 5 میلی‌لیتر از این روغن را مستقیماً یا به همراه غذا می توانید میل کنید.

برای مصارف موضعی هم می‌ توان 5 میلی‌لیتر از آن را به میزان یک‌بار در روز روی موضع مورد نظر ماساژ دهید.

روغن گردو

به مدت سه ماه و هر روز 1 قاشق غذاخوری از این روغن را مصرف کنید.

عرق کلپوره یا مریم نخودی و روغن برگ زیتون، همچنین می‌ توانید از دم‌نوش‌های گیاهی زنجبیل، چای سبز و دارچین استفاده کنید.

کارکرد اصلی این گیاهان کمک به تثبیت سطح قند خون و بهبود عملکرد متابولیک با تقویت طحال (پانکراس) و کلیه‌ها می باشد.

عوارض دیابت بارداری

عوارض دیابت بارداری در دو دسته تقسییم بندی می شوند:

عوارض دیابت بارداری بر مادر

بالا رفتن فشار خون، مسمومیت بارداری، پاره شدن ناگهانی کیسه آب، مبتلا به عفونت ادراری و زایمان زودرس از عوارض دیابت بارداری بر مادر می باشد.

زنان مبتلا به GDM در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در آینده هستند.

عوارض دیابت بارداری بر چنین

عوارض دیابت روی جنین شامل رشد بیش از حد جنین، سختی زایمان به دلیل رشد زیاد جنین، افت قند خون، افت کلسیم نوزاد می باشد.

همچنین در نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می‌ آیند ممکن است دچار مشکلات تنفسی شوند.