تنبلی تخمدان
تنبلی تخمدان و راه های تشخیص و درمان آن به چه صورت است؟
تنبلی تخمدان و راه های تشخیص و درمان آن: تنبلی تخمدان همان پلی کیستیک که یکی از بیماریهای رایج در بین زنان و دختران می باشد که نوعی بیماری ژنتیکی است. معمولا در دوران تخمک گذاری هر ماه حدود پنج تا شش فولیکول شروع به رشد می کند. در نتیجه، یکی از آنها بزرگ شده و فاکتور مهار کننده برای سایر فولیکولها ارسال می کند.
در واقع فولیکول های دیگر که در اطراف فولیکول بزرگ در حال بزرگ شدن می باشند، را از بین برده یا کوچک نگه می دارد. افرادی که دچار تخمدان پلی کیستیک هستند، معمولاً فولیکول های بزرگ شده نمی توانند فعالیت خود را به درستی انجام دهد. در نتیجه این روند، قادر نخواهند بود تا تخمکگذاری را به خوبی انجام دهند.
روند رشد فولیک ها به چه صورت است؟
در واقع چند فولیکول به صورت نیمه رشد یافته بزرگ می شوند و این فولیکولها نمیتواند تخمک گذاری خوبی داشته باشند. لازم به ذکر است که این فولیک ها به صورت کامل از بین نمی روند. با توجه به اینکه هر ماه تعدادی از فولیکول تولید میشود که این فولیکولها بر روی تخمدان ها باقی می مانند. در نتیجه روی تخمدان ها پر از فولیکول های ریز و رشد یافت میشود.
معمولا وقتی در سونوگرافی تخمدان ها بررسی می شوند، حدود ۳ تا ۴ فولیکول ریز بر روی تخمک ها دیده می شود. وقتی که فردی دچار تنبلی تخمدان یا پلی کیستیک است در این حالت، تعداد فولیکول هایی که بر روی تخمدان وجود دارد بسیار زیاد است. به گونه ای که به حالت گردن بندی دور تخمدان را احاطه کرده اند.
علائم بالینی تنبلی تخمدان چیست؟
علائم بالینی تنبلی تخمدان وجود هورمون های مردانه است. هر فولیکول ریز، یک هورمون مردانه آزاد می کند. وقتی که تعداد زیادی هورمون مردانه از این فولیکولها آزاد می گردد، در نتیجه هورمون مردانه افزایش می یابد. در صورت عادی افرادی که سالم هستند و دچار تنبلی تخمدان نیستند، دارای مقداری هورمون مردانه هستند. این میزان نسبت به مردان خیلی کم بوده و به گونهای در حالت استاندارد می باشد. افرادی که دارای تنبلی تخمدان می باشند، میزان هورمونهای مردان افزایش پیدا میکند.
نشانه های وجود تخمدان پلی کیستیک در افراد:
- افزایش موهای صورت
- رشد موهای زائد و ضخیم در پشت لب و چانه
- ضخیم شدن موهای بدن
- همچنین در بخش های خاصی از بدن میزان رشد موها افزایش پیدا میکند، مثلاً در اطراف سینه، ناف و زیر ناف موهای ضخیم تر رشد می نمایند.
آیا تنبلی تخمدان باعث نازایی می شود؟
تنبلی تخمدان باعث افزایش مقاومت نسبت به انسولین نیز میشود. افرادی که دچار دیابت هستند باعث می شود تا چربی خون این افراد افزایش پیدا کند. به خاطر اینکه تخمک گذاری در این افراد درست انجام نمی گردد در نتیجه ممکن است فرد دچار دیرزایی و یا نازایی شود.
دلایل تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
انسولین اضافی: انسولین هورمونی است که در لوزالمعده ساخته می شود و به سلول ها اجازه می دهد از قند، منبع اصلی انرژی بدن استفاده کنند.
اگر سلول ها نسبت به عملکرد انسولین مقاوم شوند، قند خون افزایش می یابد و بدن ممکن است انسولین بیشتری تولید کند.
انسولین بیشتر ممکن است تولید آندروژن (هورمون مردانه) را افزایش دهد که به نوبه خود باروری را مختل می کند. حدود 70 درصد از زنانی که از تنبلی تخمدان رنج می برند، نسبت به انسولین نیز مقاومت پیدا کرده اند.
التهاب با درجه پایین: این اصطلاح برای توصیف تولید مواد مختلف توسط گلبول های سفید برای مبارزه با عفونت استفاده می شود.
تحقیقات نشان داده است که زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نوعی التهاب با درجه پایین را تجربه می کنند که تخمدان پلی کیستیک را برای تولید آندروژن تحریک می کند.
آندروژن به نوبه خود باعث مشکلات قلبی عروقی می شود.
نارسایی زودرس تخمدان که باعث از کار افتادن تخمدان ها قبل از 40 سالگی می شود.
وراثت: تحقیقات نشان می دهد که ژن های خاصی ممکن است با سندرم تخمدان پلی کیستیک مرتبط باشند.
بنابراین اگر در خانواده افرادی مانند مادر یا خواهر فرد مبتلا به این بیماری وجود داشته باشد، احتمال ابتلا آن فرد بیشتر می شود و علائم تنبلی تخمدان دیده می شود.
آندروژن اضافی: تخمدان ها با افزایش غیر طبیعی تولید آندروژن باعث ایجاد هیپرپیگمانتاسیون و آکنه می شوند.
تنبلی تخمدان و اثرات آن روی سیکل قاعدگی
افرادی که دارای پلی کیستیک هستند معمولاً سیکلهای قاعدگی نامرتبی دارند. همچنین مدت فاصله بین سیکل های قاعدگی طولانی هست. حتی اگر فرد دارو مصرف نکند در این حالت ممکن است۶ تا ۷ ماه پریود نشود.متاسفانه برخی از بانوان به خاطر این موضوع خوشحال می شوند. این مورد بسیار خطرناک است و ممکن است بعدها باعث بروز مشکلات بسیار جدی تر در بدن شود.
تنبلی تخمدان و اثرات آن روی سیستم بدن بانوان
معمولا در صورت عادی به گونهای است که وقتی هورمون های مردانه در یک مرد زیاد می شود در نتیجه آن فرد ممکن است دچار ریزش مو گردد. در زنان نیز همینگونه است، در واقع افزایش هورمون مردانه باعث ریزش مو در زنان می شود.
حتی در برخی مواقع ممکن است به گونه ای مشابه با مردان شوند و کمی دچار کچلی و یا ریزش مو در بخش شقیقه ها و یا وسط سر گردند. این مورد معمولاً وقتی که زنان دچار تنبلی تخمدان هستند اتفاق می افتد. همچنین زیاد شدن هورمون های مردانه می تواند باعث چرب تر شدن سطح پوست و جوش های سر سیاه و یا اضافه وزن در بانوان گردد.
علت ایجاد تنبلی تخمدان چیست؟
تا به امروز علت اصلی بروز تنبلی تخمدان پیدا نشده است. ولی درمان کردن به موقع این مشکل میتواند احتمال ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی را کاهش بدهد. معمولاً اکثر بانوان متوجه نمی شوند که به تنبلی تخمدان یا پلی کیستیک دچار هستند.
حدود ۵ تا ۱۰ درصد بانوان در سنین باروری دچار این مشکل می شوند. کمتر از ۵۰ درصد این افراد مشکل را تشخیص می دهند و شروع به درمان می کنند. تنبلی تخمدان یا سندر تخمدان پلی کیستیک یک نوع بیماری خاموش است. به همین دلیل دقت کردن به نشانه های وجود این مورد بسیار حائز اهمیت است.
تشخیص تنبلی تخمدان
تشخیص به موقع تنبلی تخمدان بسیار حائز اهمیت است. در واقع درمان به موقع این مشکل میتواند از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری نماید.
انواع علتهای وجود تنبلی تخمدان :
- داشتن چرخه قاعدگی نامنظم
- رشد مو در بخش های مختلف بدن
- ایجاد جوش و آکنه
- ایجاد یک حلقه تیره در اطراف گردن
- بزرگ شدن بی دلیل شکم
پلی کیستیک یکی از شایعترین دلایل ناباروری می باشد. حدود ۷۰ درصد افرادی که دچار پلی کیستیک هستند در باردار شدن مشکل دارند.
داشتن چرخه قادگی نا منظم:
در واقع نامنظم بودن عادت ماهیانه و یا قطع شدن چند دوره قاعدگی، یکی از علائم اصلی تنبلی تخمدان است. با توجه به اینکه بحث قاعدگی یک علامت مهم و حیاتی می باشد و نشان دهنده این است که سوخت و ساز بدن در وضعیت خوبی قرار دارد یا نه. مثلا اگر بیش از اندازه لاغر باشید و یا اضافه وزن داشته باشید، این موارد می تواند چرخه قاعدگی را تحت تاثیر قرار بدهد. همچنین داشتن دوره های قاعدگی نامنظم از نشانه های عدم تعادل هورمونی می باشد.
رشد مو در قسمت های مختلف بدن:
یکی دیگر از علتهای تنبلی تخمدان رشد مو های زائد در برخی نواحی بدن است. با توجه به اینکه تنبلی تخمدان باعث افزایش هورمون های مردانه می شود، در نتیجه رشد مو در زنان افزایش پیدا میکند.
رشد کردن مو در بخش های غیر منتظره مثلاً نوک پستان، روی سینه، قسمت داخلی واژن و شکم که در حالت عادی در این بخشها امکان رشد مو کم است میتواند از علتهای تنبلی تخمدان باشد.
ایجاد جوش و آکنه:
یکی دیگر از علت های تنبلی تخمدان ایجاد جوش و آکنه ها در صورت است.در واقع مقدار بالای آندروژن از علت های اصلی ایجاد آکنه است. با توجه به اینکه هورمون ها می توانند تولید سبوم را افزایش دهند. در نتیجه ترکیب شدن روغن اضافه با بافت پوست های قدیمی باعث می شود تا منافذ پوست بسته شود. باکتری هایی که بر روی سبوم قرار دارد میتوانند باعث ایجاد التهاب شوند.
ایجاد یک حلقه تیره در اطراف گردن:
تیره شدن پوست از علت های اصلی وجودتخمدان پلی کیستیک در زنان است. که به هیچ عنوان این تغییر رنگ پوست از بین نمی رود. معمولاً این تغییر رنگ بیشتر در زیر بغل و یا اطراف ناحیه تناسلی مشاهده می شود.
بزرگ شدن بی دلیل شکم:
معمولا افزایش وزن به ویژه در اطراف شکم یکی از نشانههای اختلالات هورمونی است. تنبلی تخمدان می تواند باعث بروز مشکل در باروری گردد. در واقع عدم تعادل هورمونی باعث میشود تا توانایی تخمک گذاری کاهش پیدا کند.
درمان تنبلی تخمدان
هیچگونه درمان قطعی برای تنبلی تخمدان وجود ندارد. به خاطر این که این بیماری زمینه ژنتیکی دارد به همین دلیل نمیتوان ژن تخمدانها را تغییر داد.
- اگر فردی دچار مشکلاتی در سیکل قاعدگی گردد، در این حالت از درمان های دارویی برای رفع مشکل استفاده می شود.
- اگر افرادی که دارای تنبلی تخمدان هستند دچار ریزش مو یا پرمویی شوند. در این حالت مصرف داروهای ضد هورمون مردانه می تواند باعث ایجاد تعادل در هورمون مردانه در زنان گردد.
- ولی اگر تنبلی تخمدان باعث نازایی شده باشد در این حالت شروع به درمان های خاص می شود. تحریک تخمک ها برای بارور شدن با استفاده از درمان های خاص شروع میشود.
درمان دارویی تنبلی تخمدان
قرص های ضدبارداری ترکیبی: قرص های حاوی استروژن و پروژسترون تولید آندروژن را کاهش داده و استروژن را تنظیم می کنند.
تنظیم هورمون ها می تواند احتمال سرطان آندومتر را کاهش دهد و خونریزی غیر طبیعی، رشد بیش از حد مو و آکنه را اصلاح کند.
به جای قرص، می توانید از چسب هورمونی یا حلقه واژینال حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون استفاده کنید.
درمان پروژسترون: مصرف پروژستین به مدت 10 تا 14 روز در هر ماه یا هر دو ماه یکبار می تواند چرخه قاعدگی و دوره قاعدگی را تنظیم کند و از فرد در برابر سرطان آندومتر محافظت کند.
درمان با پروژستین سطح آندروژن را بهبود نمی بخشد و از بارداری جلوگیری نمی کند.
اگر بیمار در تلاش برای باردار شدن نیست، یک قرص پروژسترون [بدون استروژن] یا یک دستگاه داخل رحمی حاوی پروژسترون انتخاب بهتری است.
دارو برای کمک به تخمک گذاری در تنبلی تخمدان چیست؟
کلومیفن (کلامید): کلومیفن یک داروی خوراکی است که باید در نیمه اول سیکل قاعدگی مصرف شود و برای درمان ناباروری استفاده می شود.
لتروزول (Femara): لتروزول، داروی سرطان سینه، می تواند تخمدان ها را تحریک کند.
متفورمین (گلوکوفاژ، فرتامت): متفورمین یک داروی خوراکی برای دیابت نوع 2 است که مقاومت به انسولین را کاهش می دهد و سطح انسولین را در خون کاهش می دهد.
اگر بیمار با استفاده از کلومیفن باردار نشد، پزشک ممکن است استفاده از متفورمین را نیز تجویز کند. اگر پیش دیابت دارید، متفورمین می تواند پیشرفت دیابت نوع 2 را کاهش دهد و به کاهش وزن کمک کند.
گنادوتروپین ها: این داروهای هورمونی به بیمار تزریق می شوند.
نکات مهم در رابطه با تنبلی تخمدان
- افرادی که دچار پلی کیستیک هستند، باید کنترل وزن داشته باشند و همیشه زیر نظر پزشک باشند.
- متاسفانه این بیماری تا آخر عمر همراه شما خواهد بود. به صورت کامل امکان درمان آن وجود ندارد ولی در صورت تشخیص به موقع، امکان کنترل آن وجود دارد.
- هچنین داشتن رژیم غذایی مناسب، انجام فعالیتهای ورزشی مناسب و کم بودن استرس تاثیر زیادی بر روی وضعیت بیمار دارد. ورزش کردن به گونهای از اضافه وزن جلوگیری می کند. افرادی که دچار بیماری pco هستند، باید از مصرف غذاهایی که شامل قند هستند پرهیز کنند. تا به دیابت دچار نشوند که تمام این عوامل در عملکرد صحیح تخمدان ها تاثیر زیادی دارد.
- افرادی که دچار تنبلی تخمدان هستند بهتر است در سنین پایین ازدواج کنند. در سریعترین زمان ممکن بارور شوند، چون وقتی که سن کم است در نتیجه تخمک ها به صورت زیاد تولید میشوند. متاسفانه با افزایش سن درصد باروری کاهش پیدا میکند.
- اگر دچار تنبلی تخمدان خفیف هستید می توانید با تغییر سبک زندگی، دوری از استرس، برنامه غذایی مناسب و ورزش از بروز مشکلاتی جدی تر جلوگیری کنید.
تنبلی تخمدان و راه های تشخیص و درمان این بیماری در روند زندگی بانوان نقش اساسی دارا است.
در واقع سبک زندگی انسان ها تاثیر بسیار زیادی بر روی سلامتی دارد.
_______________________________________________
راه های ارتباطی با مرکز ناباروری نیکان
شماره تماس : ۰۲۱۷۱۰۶۲۰۰۰
آدرس پیج اینستاگرام مرکز ناباروری نیکان
کانال آپارات مرکز ناباروری نیکان
کانال نماشا مرکز ناباروری نیکان
_______________________________________________
سایر مطالب:
10 دیدگاه ها