اختلالات هورمونی در زنان

هورمون ها نقش مهمی در بدن ایفا می کنند و برای تنظیم کارکرد سایر ارگان های داخلی حضور این هورمون ها بسیار مهم است.

هرگونه نوسان هورمونی برای افراد به ویژه بانوان طیف وسیعی از آسیب ها و بیماری های داخلی را به همراه دارد.

به طور طبیعی اگر میزان هورمون ها در بدن متعادل باشد ضربان قلب، چرخه خواب و متابولیسم و اشتهای فرد کاملاً نرمال است.

برقراری تعادل هورمونی در بدن زنان باعث می شود تا چرخه باروری و عملکرد جنسی وضعیتی کاملاً نرمال داشته و سطح روحی و استرسی افراد، رشد و نمو عمومی و دمای بدن در محدوده ایده آل قرار می گیرد.

به طور معمول نامتعادلی در میزان هورمون انسولین، استروئیدها، هورمون های رشد و آدرنالین برای زنان و مردان یکسان است.

زنان بیشتر در معرض اختلالات هورمون استروژن و پروژسترون قرار می گیرند چنین اختلالی معمولاً برای آقایان مربوط به عدم تعادل در میزان تستوسترون است.

از آنجایی که هورمون‌ها مسئول تنظیم فرآیندهای مختلف در بدن هستند، اختلال در سطح آنها در بدن می‌تواند مشکلات مختلفی را در سراسر بدن ایجاد کند.

هورمون‌ها به تنظیم موارد زیر کمک می‌کنند:

• متابولیسم و ​​اشتها
• ضربان قلب طبیعی بزرگسالان
• چرخه‌های خواب
• چرخه‌های سیستم تولید مثل و فعالیت جنسی
• رشد و نمو عمومی
• سطح اضطراب و خلق و خو
• دمای بدن

زمانی که صحبت از عوارض اختلالات هورمونی می شود باید بدانید که این آسیب ها برای زنان و مردان متفاوت است.

از جمله هورمون‌هایی که سطح آنها ممکن است در بدن زنان تغییر کند، هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون هستند.

عوارض اختلال هورمونی در زنان

زمانی که اختلالات هورمونی در بدن زنان اتفاق می افتد، بانوان به مرور متوجه آسیب ها و علائم اختلال هورمونی خواهند شد.

برخی از هورمون های زنانه نقش مهمی در سلامت کلی بدن دارند، کم یا زیاد شدن این هورمون ها باعث می شود تا بانوان عوارضی را تجربه کنند.

بر اثر شدت گرفتن آنها و وجود حالت غیر طبیعی خیلی زود متوجه خواهند شد که شرایط بدن نرمال نیست.

به طور کلی اگر نوسان هورمونی در بدن زنان اتفاق بیفتد علائم خاصی را تجربه می کنند که اغلب با شروع تغییر در سیستم قاعدگی همراه است.

تجربه بانوان در مورد اختلالات هورمونی نشان می دهد که درصد قابل توجهی از این افراد تغییرات حساسیت به سرما و گرما را داشته و مشکل در خوابیدن یا تغییر در فشار خون و ضربان قلب از جمله مشکلات شایع برای آنهاست.

از طرفی ناهماهنگی در میزان هورمون ها در بدن زنان به شکننده و ضعیف شدن استخوان ها منجر شده و حتی ممکن است بثورات پوستی یا خشکی شدید پوست را نیز تجربه کنند.

اما تغییر در غلظت خون، تحریک پذیری و اضطراب بیش از حد، افزایش تشنگی، افسردگی، خستگی و سردرد از جمله مواردی هستند که در پی اختلال هورمونی برای زنان اتفاق می افتد.

در موارد زیادی دیده می شود که بانوان با وجود اختلال هورمونی و عدم رسیدگی به این عارضه دچار کاهش میل جنسی شده و ناباروری، نفخ و نازک و شکننده شدن تار مو نیز از جمله مشکلات شایع برای آنها خواهد بود.

برخی از اختلالات هورمونی در زنان باعث می شود تا فرد پف و ورم صورت را تجربه کنند، تاری دید، برآمدگی در ناحیه گردن حساسیت شدید پستان ها و حتی تغییر صدا در زنان از جمله نشانه های مهم اختلال هورمونی محسوب می شود.

دیگر عوارض تغییرات هورمونی در زنان شامل موارد زیر می باشند:

تغییرات وزنی

این افراد بدون هیچ دلیل خاصی دچار افزایش یا کاهش وزن می شوند و ممکن است بدون دلیل تعریق بیش از حد را حتی در زمان استراحت تجربه کنند.

ممکن است در نتیجه تغییر سطح هورمون‌ها، مانند دوران یائسگی، وزن اضافه کنید.

با این حال، برخی از تغییرات هورمونی مستقیماً بر وزن تأثیر نمی‌گذارند.

در عوض، ممکن است به عوامل دیگری مانند سن یا سبک زندگی مربوط باشد

. به عنوان مثال، وقتی احساس افسردگی می‌کنید که ممکن است به دلیل کاهش سطح استروژن باشد ممکن است تمایل بیشتری به غذا خوردن داشته باشید.

سیکل قاعدگی نامنظم

بانوانی که دچار اختلال هورمونی می شوند خیلی زود متوجه خواهند شد که دوره قاعدگی آنها نامنظم یا دردناک شده است.

احتمالاً پریودهای سنگین و خونریزی های شدید و طولانی مدت باعث نگرانی آنها خواهد شد.

بیشتر زنان هر ۲۱ تا ۳۵ روز یک بار چرخه قاعدگی دارند.

اگر دوره شما هر ماه در یک زمان مشخص اتفاق نمی‌افتد یا چند ماه دیرتر اتفاق می‌افتد، می‌تواند به این معنی باشد که هورمون‌های خاصی مانند استروژن و پروژسترون بیش از حد زیاد یا خیلی کم دارید.

اگر در دهه ۴۰ یا اوایل دهه ۵۰ زندگی خود هستید، این می‌تواند به دلیل دوره پیش از یائسگی باشد.

چرخه‌های نامنظم قاعدگی همچنین می‌تواند نشانه بیماری‌هایی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باشد. با پزشک خود صحبت کنید.

اختلالات خواب

اگر خواب کافی ندارید یا اگر خوابی که می‌خوابید پربار نیست، ممکن است هورمون‌های شما در این امر نقش داشته باشند.

پروژسترون، هورمونی که توسط تخمدان‌های شما ترشح می‌شود، به شما در به خواب رفتن کمک می‌کند.

به عنوان مثال، وقتی سطح این هورمون در طول چرخه قاعدگی شما کاهش می‌یابد، ممکن است در به خواب رفتن مشکل داشته باشید.

سطح پایین استروژن می‌تواند باعث خستگی و تعریق شبانه شود که هر دو می‌توانند در استراحت مورد نیاز شما اختلال ایجاد کنند.

پوکی استخوان

یکی از مشکلات و عوارض جدی و خطرناک اختلال هورمونی در بدن زنان پوکی استخوان است.

بسیاری از بانوان متوجه اختلالات و ناهماهنگی در میزان هورمون ها نمی شود و این مسئله باعث می شود که به مرور زمان استخوان ها ضعیف و شکننده خواهد شد.

رشد موهای زائد

از جمله اختلالات هورمونی در زنان می توان به بروز آکنه قبل یا هنگام قاعدگی اشاره کرد معمولا این افراد متوجه افزایش رشد مو در نواحی خاصی از بدن می شوند.

قسمت‌هایی مثل صورت، گردن  قفسه سینه یا پشت از جمله نقاطی هستند که با وجود اختلال هورمونی مستعد رشد موی زائد و غیر طبیعی خواهند بود.

ناباروری

یکی از مهمترین عوارض اختلالات هورمونی در زنان ناباروری است.

این افراد حتی اگر باروری را هم تجربه کنند احتمالاً در این مورد مشکلات و نگرانی های زیادی را تجربه خواهند کرد و درصد زیادی از افراد با تاخیر طولانی مدت در باروری مواجه می شوند.

مشکلات پوستی

آکنه مزمن در بزرگسالان می‌تواند نشانه‌ای از سطح پایین استروژن و پروژسترون، سطح بالای آندروژن و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک باشد.

عدم تعادل هورمونی در دوران بارداری یا یائسگی نیز می‌تواند باعث خارش پوست شود. خشکی پوست از علائم یائسگی یا مشکلات تیروئید است.

اگر فکر می‌کنید مشکل پوستی شما ناشی از عدم تعادل هورمونی است، برای تشخیص و درمان مشکل زمینه‌ای با یک متخصص سلامت زنان مشورت کنید.

اختلال حافظه

کارشناسان دقیقاً مطمئن نیستند که هورمون‌ها چگونه بر مغز تأثیر می‌گذارند.

چیزی که آنها می‌دانند این است که تغییرات در استروژن و پروژسترون می‌تواند باعث اختلال در حافظه شود و به خاطر سپردن چیزها را برای شما دشوارتر کند.

برخی از متخصصان فکر می‌کنند که استروژن ممکن است بر مواد شیمیایی مغز به نام انتقال‌دهنده‌های عصبی تأثیر بگذارد.

مشکلات توجه و حافظه به ویژه در دوران قبل از یائسگی و یائسگی شایع است.

آنها همچنین می‌توانند نشانه سایر بیماری‌های مرتبط با هورمون، مانند بیماری تیروئید باشند. بنابراین اگر در افکار یا حافظه خود مشکل دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.

نوسانات خلقی و افسردگی

محققان معتقدند که کاهش هورمون‌ها یا تغییرات سریع در سطح آنها می‌تواند باعث نوسانات خلقی و افسردگی شود.

استروژن بر مواد شیمیایی مهم مغز مانند سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین تأثیر می‌گذارد.

هورمون‌های دیگری که در مسیرهای مشابه انتقال‌دهنده‌های عصبی حرکت می‌کنند نیز در چگونگی احساس شما نقش دارند.

احساس خستگی مداوم

آیا همیشه احساس خستگی می‌کنید؟ خستگی یکی از شایع‌ترین علائم عدم تعادل هورمونی در زنان است.

ترشح بیش از حد هورمون پروژسترون می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شود.

علاوه بر این، اگر غده تیروئید به اندازه کافی هورمون‌های تیروئید ترشح نکند، ممکن است سطح انرژی بدن کاهش یابد.

مراجعه به متخصص غدد درون ریز و انجام آزمایش خون که سطح هورمون‌ها را اندازه‌گیری می‌کند، می‌تواند به تشخیص عدم تعادل هورمونی کمک کند.

خشکی واژن

طبیعی است که گاهی اوقات این اتفاق بیفتد، اما اگر مرتباً متوجه می‌شوید که واژن شما خشک یا تحریک شده است، ممکن است سطح پایین استروژن علت آن باشد.

این هورمون به بافت واژن کمک می‌کند تا مرطوب بماند.

اگر سطح استروژن شما به دلیل عدم تعادل کاهش یابد، می‌تواند مایعات واژن را کاهش داده و باعث تنگی شود.

رفتار و ویژگی های مردانه

اختلال هورمونی در بدن زنان باعث بم شدن صدای فرد می شود، این افراد علاوه بر نازک شدن تار مو، دچار ریزش مو با الگوی مردانه خواهند شد.

حتی ممکن است در مواردی دچار خونریزی های رحمی شود که هیچ ارتباطی با قاعدگی ندارد.

البته مشکلات دیگر مثل سوء هاضمه، یبوست یا اسهال های شدید نیز از جمله عوارض اختلالات هورمونی در زنان است.

ارتباط چاقی با اختلال هورمونی در زنان

گاهی اوقات بانوان بدون اینکه تغییری در رژیم غذایی یا روند زندگی خود ایجاد کرده باشند متوجه می شوند که دچار چاقی و اضافه وزن شده اند.

متخصصان معتقدند که در این موارد اختلال هورمونی و چاقی ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارد.

تأثیر اختلالات هورمونی بر چاقی کشنده نیست، اما به طور مستقیم یا غیرمستقیم با بسیاری از بیماری‌ها مرتبط است، مانند فشار خون بالا، بیماری‌های کبدی و صفراوی، چربی خون بالا، مسمومیت بارداری و غیره.

چاقی ناشی از اختلالات هورمونی یائسگی

گاهی اوقات چاقی به علت ایجاد اختلالات هورمونی ناشی از یائسگی اتفاق می افتد.

در این مرحله از زندگی بانوان کاهش هورمون های جنسی باعث می شود تا سوخت و ساز بدن کندتر شده و بدن کالری کمتری می سوزاند، در نتیجه اختلال هورمونی یائسگی باعث می شود تا چربی اطراف شکم و کمر افزایش پیدا کند.

در یائسگی، چربی بیشتری در اطراف کمر تجمع می‌یابد.

چاقی ناشی از اختلالات هورمونی تخمدان پلی کیستیک

چاقی به علت اختلال هورمونی تنبلی تخمدان، یکی دیگر از مشکلات رایج در زنان است.

این سندروم باعث نوسانات هورمونی در زنان می شود و تغییراتی را بر چرخه قاعدگی اعمال می کند.

ممکن است باعث ایجاد پرمویی یا آکنه شده و عموماً مقاومت بدن را به انسولین افزایش می دهد در نتیجه افزایش وزن و تجمع چربی اضافه در شکم باعث نگرانی و ناراحتی بانوان خواهد شد.

چاقی ناشی از اختلالات هورمون تیروئید

چاقی به علت اختلالات هورمونی تیروئید از دیگر مشکلاتی است که علاوه بر افزایش وزن حس خستگی، ضعف و سرما را نیز ایجاد می کند.

زمانی که میزان هورمون تیروئید به حد کافی نباشد، سوخت و ساز بدن از حد نرمال کمتر خواهد شد در نتیجه احتمال بالا رفتن وزن و افزایش شاخص توده بدنی نیز وجود دارد.

معمولاً کم‌کاری تیروئید باعث می‌شود این وزن اضافی از بین برود.

راهکاری برای درمان عوارض اختلال هورمونی در زنان

اگر به هر دلیلی با اختلالات هورمونی مواجه هستید مهم است که نسبت به عوارض احتمالی آن هوشیار باشید.

اختلال هورمونی در بدن زنان همواره مشکلاتی را ایجاد می کند که ممکن است هیچ نوع علائم و نشانه ای نداشته باشد و به یکباره متوجه یک تغییر بزرگ و مخرب خواهید شد.

اگر خیلی زود به اختلال هورمونی پی برده اید بهتر است که برای جلوگیری از عوارض این آسیب اقدامات موثر را انجام داده و در صورت نیاز درمان های تخصصی را انجام دهید.

برای پیشگیری از شدت گرفتن عوارض اختلال هورمونی در بدن زنان مهم است که وزن بدن را در محدوده ایده آل حفظ کنید.

در صورت چاقی و اضافه وزن رژیم غذایی مغذی و متعادل را در پیش گرفته و در کنار آن به طور مرتب ورزش کنید.

رعایت بهداشت شخصی تمرکز بر روی شستن اندام های چرب بدن مثل صورت، گردن، پشت و سینه باعث کنترل و مهار عوارض این اختلال خواهد شد.

می توانید از محرک هایی که باعث گرگرفتگی می شود دوری کرده و از غذاهای گرم، نوشیدنی های تند و یا هرگونه خوراکی محرک و ادویه استفاده نکنید.

برای کنترل و درمان عوارض اختلالات هورمونی مدیریت استرس و کاهش عوامل تنش زا راهکاری موثر و کاربردی می باشد.

مصرف غذاهای شیرین و کربوهیدرات های تصفیه نشده را محدود کرده و از غذاهای بسته بندی شده استفاده نکنید.

در صورتی که با عوارض اختلالات هورمونی مواجه هستید بهتر است که سبک زندگی خود را تغییر داده و همواره به تغییرات اصولی ایجاد شده پایبند باشید.

انواع میوه ها و سبزیجاتی که با آفت کش ها و مواد شیمیایی پرورش داده می شوند استفاده نکنید و بهتر است که ظروف شیشه ای را جایگزین ظرف های پلاستیکی و قدیمی کنید.

استفاده از پاک کننده های حاوی مواد شیمیایی را تا حد ممکن کاهش داده و برای مصرف هر نوع داروی شیمیایی یا گیاهی ابتدا با پزشک خود صحبت کنید.

اگر همه بانوان در مورد عوارض خطرناک اختلالات هورمونی اطلاعات کافی داشته باشند، پیش از اینکه با چنین آسیبی مواجه شوند به طور سالانه آزمایشات تخصصی را انجام خواهند داد.

تا در صورت وجود اختلالات محدود با دارو درمانی این عارضه برطرف شده و با عوارض و مشکلات بزرگ تر این آسیب مواجه نخواهند شد.